بعد از دو سال؛
گروه فعالیت‌های قرآنی: در حالی که از جمله تأکیدات مهم مقام معظم رهبری در دیدار با دست‌اندرکاران حج بعد از فاجعه منا بحث فراموش نشدن این فاجعه بوده است، اما به نظر می‌رسد، نهادهای قرآنی برنامه مدونی برای سالگرد شهدای قرآنی فاجعه منا در نظر نگرفته‌اند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، دو سال از فاجعه منا گذشته است، دو سالی که اگرچه برای بسیاری به سرعت سپری شد، اما برای خانواده‌های شهدا، سخت گذشته است سختی‌ای که هیچ حس مشابهی برای توصیف ندارد. خانواده‌های شهدای منا هنوز هم درگیر هضم این فاجعه هستند، درگیر اینکه چگونه عزیزترین فرد زندگی‌شان به راحتی، کیلومترها دورتر از خانواده عروجی شهادت‌گونه داشته است.
هنوز فرزندان «امین باوی»، «محمدسعید سعیدی‌زاده» و «حسن دانش» - همان کودکانی که تا ماه‌ها بعد از شهادت پدرانشان دست نوازش قرآنی‌ها بر سرشان بود و بازار همدردی و همراهی و دل سوزاندن برایشان گرم بود - که سواد کودکی‌شان هجی کردن واژه شهادت را نیاموخته است، در دنیای به دور از صفر و یک‌شان دل در گرو اسباب‌بازی‌هایی که قرار بود پدر برایشان بیاورد، دارند، منتظرند تا وعده سوغاتی‌های داده شد پدر، محقق شود.
هنوز پدر و مادر شهید «محسن حاجی حسنی‌کارگر» و شهید «فواد مشعلی» کاروان عروسی‌ای را که می‌بینند، داغ جگرسوزشان سر باز می‌کند، «محسن» و «فواد» برایشان زنده می‌شوند، داماد می‌شوند، عصای دست پیری می‌شوند ... و ساعت‌ها با رویای بودن آنها در کنارشان زندگی می‌کنند. اما حالا دیگر دو سالی می‌شود که خبری از آن مهاجران الی‌الله نیست. حتی خانواده فواد که هیچ گاه پیکرش پیدا نشد و پدر تا این اواخر منتظر خبری از او بود، نیز دیگر باور کرده‌اند واقعیت داستان را ...
خانواده‌های داغدار فاجعه منا این روزها هرچه به ایام بازگشت زائران خانه خدا نزدیک‌تر می‌شوند همه اندوه دنیا را پیش‌روی خودشان می‌بینند داغی تازه شده در وجودشان فوران می‌کند و می‌سوزاند همه وجودشان را، آن اوایل در مرکز دید بودند و از سوی هر نهاد و سازمانی برای عرض تسلیت و شاید هم گرفتن چند عکس یادگاری مراجعه‌کننده‌های زیادی داشتند، حالا با گذشت دو سال از آن فاجعه، کمتر سراغی از آنها گرفته می‌شود.
در اینکه هیچ حمایت و همدلی‌ای نمی‌تواند جای خالی عزیزان راهی دیار ابدی شده را جبران کند، اما این موضوع نباید خللی هرچند کوچک در نهادها و مسئولان برای ارائه حمایت و مساعدت به خانواده شهدای منا وارد کند.
کارهایی که تمایل به رسانه‌ای شدن آن نیست
در سومین سالگرد شهدای قرآنی فاجعه منا، گفت‌وگوهایی با مسئولان نهادهای قرآنی صورت گرفته است. گفت‌وگوهایی که ترجیع‌بند همه آنها این سوال که «چه اقداماتی برای خانواده شهدای قرآنی فاجعه منا انجام داده‌اید؟» بوده و سعی شده است تا با این مطالبه یادی از شهدای فاجعه منا خصوصاً شهدای قرآنی این فاجعه فراموش نشدنی داشته باشیم.
معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به جهت اینکه عالی‌ترین نهاد قرآنی دولت است، در این جور موارد همیشه بیشترین انتظارات را متوجه خود دیده و قبل از هر نهاد دیگری نگاه‌ها به عملکرد آن است.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا حشمتی، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا و در پاسخ به این سوال، گفت: کارهایی در این زمینه انجام داده‌ایم که راضی به بیان آنها نیستم.
وی از ابراز هرگونه اظهارنظر دیگری در این زمینه امتناع کرد و تنها به گفتن این جمله که «کارهایی صورت داده‌ایم که لازم نمی‌بینم توضیحی در مورد آنها بیان کنم» اکتفا کرد.
یادی از شهدا در مسابقات قرآن
سازمان اوقاف و امور خیریه و مرکز امور قرآنی آن نیز به جهت اینکه دستی در مسابقات قرآن دارد و در زمره دستگاه‌های قرآنی قرار می‌گیرد، از دیگر دستگاه‌هایی است که مورد سوال واقع شده است. این دستگاه بعد از این فاجعه تلاش کرد تا یاد و خاطره شهدا را در مسابقات مختلف قرآنی زنده نگه دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصطفی حسینی، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه نیز در گفت‌وگو با ایکنا، در این زمینه گفت: بر اساس پیگیری‌هایی که از دفتر مقام معظم رهبری صورت گرفت و همچنین تأکیداتی که نماینده محترم ولی فقیه و ریاست سازمان اوقاف و امور خیریه داشتند و بر اساس دستوراتی که به ما داده شد کارها و اقداماتی صورت گرفت. از ادارات کل اوقاف استان‌هایی که درگیر این فاجعه بوده‌اند از جمله خراسان رضوی، یزد و خوزستان خواسته شد تا اقدامات لازم برای مساعدت با خانواده‌های شهدا را داشته باشند که مطمئناً ادارات کل جزئیات بیشتری از اقدامات صورت گرفته خواهند داشت.
حسینی با اشاره به اینکه در حد وسع و بضاعتی که هر کدام از استان‌ها داشته‌اند تلاش کرده‌اند تا مساعدتی با خانواده‌های شهدا داشته باشند، گفت: علاوه بر این مراسم متعددی از سوی سازمان و ادارات کل اوقاف استان‌ها در این سه استان برگزار شد و مسئولان اوقاف در منازل شهدای قرآنی منا حضور یافتند، ضمن اینکه محافل قرآنی متعددی با نام و یاد شهدا طی این مدت برگزار شده است.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه خاطرنشان کرد: بعد از این فاجعه هرساله مسابقات سراسری قرآن را با نام و یاد شهدای منا آغاز کرده‌ایم، در مسابقات سال ۹۴ که در کرمانشاه برگزار شد و نیز مسابقات سال ۹۵ که در گیلان برگزار شد تلاش شد تا یاد این شهدا به خوبی گرامی داشته شود.
وی در پایان اذعان کرد: با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر زنده نگه داشتن یاد و نام شهدای فاجعه منا، امسال نیز در افتتاحیه مسابقات سراسری قرآن که چهلمین دوره آن است نام و یاد شهدای منا و شهدای قرآنی منا گرامی داشته خواهد شد.
بسیج همیشه هم‌معنی با حرکت‌های خودجوش بوده است، در بحث شهدای قرآنی فاجعه منا نیز دارالقرآن این نهاد مردمی به صورت خودجوش در ابتدا اقداماتی را برای گرامی داشت شهدای قرآنی این فاجعه انجام داد. اقداماتی که به نظر می‌رسد در تعداد عناوین اجرای آن حداقل بیشتر از سایر نهادها و دستگاه‌های مربوطه باشد.
از ساخت مستند و نماآهنگ تا نمایش تئاتر
رحیم قربانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اینکه در زمان وقوع این فاجعه در منا حضور داشته و وضعیت این فاجعه و مظلومیت شهدا را مشاهده کرده است، گفت: با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری که تأکید داشتد ابعاد فاجعه منا در سطح بین‌المللی باید زنده نگه داشته شود، فعالیت‌هایی در این زمینه صورت گرفت.
وی افزود: ما به عنوان عضوی از جامعه قرآنی وظیفه داشتیم که پیگیر وضعیت شهدا و خانواده‌های آنها باشیم و تا حد امکان ابعاد این فاجعه را زنده نگه داریم و به شخصیت شهدا بیشتر بپردازیم.
رئیس دارالقرآن بسیج کشور با اشاره به اینکه در بین شهدای قرآنی فاجعه منا پنج نفر در قالب کاروان نور به شهادت رسیده بودند، اظهار کرد: در این راستا سه شهید قرآنی دیگر را که جزء کاروان نور نبودند شامل شهید «محمدرضا جلالی» از تبریز، شهید آیت الله «مؤیدی قمی» و شهید «مرتضایی» از عقیدتی ـ سیاسی نیروی دریایی ارتش نیز شناسایی شدند.
قربانی، ساخت مستند زندگی این شهدا را یکی از اقدامات دارالقرآن بسیج کشور برای شهدای قرآنی فاجعه منا عنوان و اظهار کرد: سال گذشته هفت مستند به نام «سوره‌های سرخ منا» در این راستا تولید و از شبکه سه و شبکه قرآن و معارف سیما پخش شد. این برنامه‌ها مستندهای کامل و ویژه‌ای بود که تاکنون در این ابعاد برای شهدای منا کار نشده بود. هشتمین مستند نیز در مورد زندگی شهید مرتضایی است که در حال ساخت این اثر هستیم.
وی در ادامه به برگزاری دوره قبل مسابقات قرآن بسیج اشاره کرد و گفت: سال گذشته بیست و چهارمین دوره مسابقات سراسری قرآن بسیج در مشهد مقدس برگزار شد که به نام و یاد شهدای قرآنی فاجعه منا نامگذاری شد. ضمن اینکه در همان مسابقات از خانواده‌های شهدای قرآنی منا دعوت شد تا علاوه بر تجلیل در اختتامیه مسابقات در مشهد حضور داشته باشند.
رئیس دارالقرآن بسیج کشور همچنین به ساخت دو نماهنگ با عناوین «کربلای منا» و «آیه‌های عروج» اشاره و اظهار کرد: علاوه بر این دو اثر، یک تئاتر با عنوان «رمی جمرات» نیز با حضور بازیگران مطرح تولید شد که به ابعاد فاجعه منا پرداخت. این تئاتر به مدت یک هفته در فرهنگسرای بهمن اکران شد و یک روز از اکران آن به فعالان قرآنی اختصاص یافت.
وی در ادامه به صورت گرفتن دیدارهایی با خانواده شهدای قرآنی منا اشاره و بیان کرد: همچنین سال گذشته به مناسبت سالگرد شهدای فاجعه منا همایش «شهدای قرآنی منا» را در سالن همایش‌های سازمان حج و زیارت برگزار کردیم که با حضور خانواده شهدا منا برگزار شد و ویژه‌برنامه‌های خاصی در این همایش انجام گرفت. همچنین ویژه‌نامه «رایحه» با همکاری خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) منتشر و در این همایش توزیع شد. این ویژه‌نامه به ابعاد فاجعه منا و زندگی‌نامه شهدای قرآنی پرداخته بود.
قربانی در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با ایکنا به عضویت بسیج در ستاد شهدای منا اشاره کرد و گفت: بعد از این فاجعه ستادی با پرچمداری شورای عالی قرآن شکل گرفت که بسیج نیز در آن عضویت داشت. در جلسات این ستاد پیگیری مطالبات خانواده شهدا بودیم و مطالبات متعدد آنها را مطرح می‌کردیم، حتی در جلسه‌ای که به همین منظور در بعثه برگزار شد پیگیر مطالبات خانواده‌های شهدا بودیم.
وی در ادامه این گفت‌وگو با اشاره به اینکه هنوز هم به خانواده شهدای منا و شهدای قرآنی این فاجعه رسیدگی کاملی صورت نگرفته است، افزود: با گذشت دو سال از این فاجعه هنوز هم مشکلات خانواده‌های شهدای منا و شهدای قرانی این فاجعه پابرجاست و توجه ویژه‌ای را می‌طلبد.
قربانی در بخش پایانی صحبت‌های خود در پاسخ به این سوال که امسال برای گرامی‌داشت این شهدا چه برنامه‌هایی در دست اقدام است، گفت: با توجه به اینکه مسئولیت ستاد شهدای منا بر عهده شورای عالی قرآن گذاشته شده است، منتظر هستیم که این عزیزان تشکیل جلسه دهند و اعلام هماهنگی‌های لازم را داشته باشند. ما سال قبل هم تا آخرین لحظات منتظر ماندیم تا برنامه‌های ستاد اعلام شود اما در آخرین لحظات متوجه شدیم ستاد برنامه‌ای در این زمینه ندارد. پیش‌بینی می‌شود که امسال نیز به همین روال باشد.
شورای عالی قرآن نیز بعد از بروز این فاجعه تلاش کرد تا با تشکیل کمیته‌ای فعالیت‌های این حوزه را ساماندهی کند. آیا این دستگاه که هماهنگ کننده اقدامات دستگاه‌ها در این زمینه بوده است، امسال برنامه‌ای برای اجرا دارد؟
برنامه‌های تکریم دومین سالگرد در دست تهیه
سیدعلی سرابی، قائم مقام شورای عالی قرآن، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اینکه برای بزرگداشت سالگرد این شهدا در حال برنامه‌ریزی هستیم، گفت: در سال‌های گذشته نیز توسط دستگاه‌ها جلسات تکریم برگزار شد که یکی از آنها همایش بزرگداشت شهدای قرآنی فاجعه منا و تجلیل از خانواده آنها بود که در سالن همایش‌های سازمان حج و زیارت برگزار شد.
وی افزود: در این مدت دستگاه‌های ذی‌ربط اعم از سازمان حج و زیارت، بنیاد شهید و دستگاه‌های استانی توقعات را برآورده نکردند. با وجود اینکه پیگیری‌های زیادی در این زمینه صورت گرفت اما آنگونه که باید و شاید کاری صورت نگرفت.
سرابی با تأکید بر اینکه حمایت‌هایی که صورت گرفت بسیار مختصر بود، اظهار کرد: اعتقاد ما بر این بود که غیر از شأن شهادت که برای تمامی شهدای منا به تصویب رسید، شأن دیگری نیز داشتند که برای تبلیغ و ترویج قرآن کریم به این سفر اعزام شده بودند، بنابر این حتماً باید نگاه متفاوتی به این شهدا صورت می‌گرفت که این کار انجام نشده است. حق این شهدا این بود که از تمام حقوق مادی و معنوی که بنیاد شهید به خانواده شهدا اعطاء می‌کند به خانواده این شهدا نیز اعطاء کند.
قائم مقام شورای عالی قرآن اظهار کرد: برخی از خانواده این شهدا دارای چند فرزند بودند که رسیدگی به امور مادی آنها نیاز مساعدت نهادها داشته و دارد، این خانواده‌ها باید مورد عنایت و توجه بیشتری قرار گیرند. تا به این لحظه تمام اقداماتی که به عمل آمده است نتیجه مطلوبی را به دنبال نداشته است و امیدواریم دستگاه‌های ذی‌ربط مساعدت بیشتری داشته باشند. به هر حال جریان قرآنی کشور به نوع برخورد نظام و بخش‌های مختلف نظام اسلامی با این موضوع توجه دارد و عنایت بیشتر دستگاه‌های ذی‌ربط به نوعی توجه و تکریم قرآن و اهل قرآن محسوب می‌شود که امیدواریم مورد غفلت قرار نگیرد.
سرابی در پایان در مورد برنامه‌هایی که امسال برای بزرگداشت شهدای منا در نظر گرفته شده است نیز گفت: برنامه‌هایی که برای سالگرد شهدای قرآنی منا در نظر گرفته شده است، طی روزهای آینده اعلام خواهد شد.
تکریم خانواده شهدا
سازمان دارالقرآنالکریم به عنوان یکی از تخصصی‌ترین نهادهایی که در زمینه قرآن فعالیت‌هایی دارد نیز از جمله دستگاه‌هایی هست که انتظارات زیادی از آن برای حمایت و از خانواده شهدای قرآنی و تکریم آنها، می‌رود. رئیس این سازمان البته چند روزی می‌شود در قالب کاروان قرآنی که از سوی بعثه مقام معظم رهبری انتخاب شده است، در سرزمین وحی حضور دارد، لذا برای جویا شدن از فعالیت‌هایی که این سازمان طی دو سال گذشته برای تکریم این شهدا انجام داده است با مدیر ارتباطات این سازمان گفت‌وگوی کوتاهی صورت گرفت.
منصور آقامحمدی، مدیر ارتباطات سازمان دارالقرآنالکریم، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اینکه این فاجعه جامعه قرآنی را از افراد ارزشمندی که سال‌های سال می‌توانستند به بحث قرآن خدمت کنند محروم کرد، گفت: حضور این افراد به توجه به اینکه در بدو شناخته شدن بودند می‌توانست منشأ خدمات بسیار زیاد و اثرگذاری برای جامعه قرآنی باشد.
وی در ادامه با تأکید بر اینکه سازمان دارالقرآنالکریم با توجه به وظیفه ذاتی خود در بحث تکریم و تجلیل چهره‌های قرآنی و معرفی آنها تلاش وافری داشته است، افزود: این سازمان بعد از این فرایند فعالیت‌هایی را انجام داد و تلاش کرد تا با صدور پیام‌های تسلیت و حضور مدیران سازمان در جمع خانواده‌های این شهدا دلداری و حمایت‌های معنوی و روحی خاصی را انجام دهند.
آقامحمدی همچنین اظهار کرد: از جمله فعالیت‌هایی که توسط سازمان دارالقرآنالکریم برای خانواده شهدای قرآنی فاجعه منا صورت گرفت، بحث تکریم خانواده‌های این شهدا بود که در سال ۱۳۹۴ یعنی همان سال که این عزیزان به شهادت رسیدند، این مراسم برگزار شد و خانواده‌های شهدای قرآنی مورد تجلیل قرار گرفتند.
مدیر ارتباطات سازمان دارالقرآنالکریم در بخش دیگری از صحبت‌های خود خاطرنشان کرد: ضمن اینکه سال گذشته نیز مراسم تکریمی به همت دارالقرآن بسیج کشور برگزار شد که سازمان دارالقرآن نیز در بخشی از آن همکاری داشت. ضمن اینکه طی این سال‌ها تلاش شده است تا ارتباطات با خانواده‌های این شهدا حفظ شود و تماس‌هایی با آنها برقرار گیرد.
وی در پایان در پاسخ به این سوال که امسال برنامه خاصی برای این مراسم در نظر گرفته شده است یا خیر، گفت: با توجه به اینکه مدیر سازمان در مکه معظمه هستند، برنامه‌ها معطوف به این حضور قرار گرفته است و در آنجا محافلی اجرا می‌شود در خود سازمان تمهیدی برای این کار اندیشیده نشده است.
بر اساس گزارش ایکنا، در حالی که از جمله تأکیدات مهم مقام معظم رهبری در دیدار با دست اندرکاران حج بعد از فاجعه منا بحث فراموش نشدن این فاجعه بوده است، اما به نظر می‌رسد هیچ یک از نهادهای قرآنی برنامه مدون و از قبل طراحی شده‌ای برای سالگرد شهدای قرآنی فاجعه منا را در نظر نگرفته‌اند.
قابل توجه مخاطبین محترم
به زودی گزارشی از فعالیت های موسسه قرآنی بزرگ نور شمال فارس در خصوص خانواده های شهدای منا در همین سایت منتشر خواهد شد ...
