به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) به نقل از پایگاه خبری «AboutIslam»، خواندن قرآن؛ شنیدن خداوند، صحبت کردن با او و قدم گذاشتن در راه اوست. خواندن قرآن، مواجه شدن با زندگی به همراه خالق زندگیبخش است.
«اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ* نَزَّلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ* خدای یکتاست که جز او خدایی نیست که زنده و پاینده ابدی است. آن خدایی که قرآن را به راستی بر تو فرستاد» (آل عمران ۲-۳)
برای کسانی که نخستین بار آن را از زبان پیامبر(ص) شنیدند، قرآن یک حقیقت زنده بود. آنان هیچ تردیدی نداشتند که خداوند از طریق پیامبر(ص) با آنان سخن گفته است. بنابراین قلب و ذهن آنان مسحور قرآن بود، چشمهایشان مملو از اشک میشد و بدنشان میلرزید.
آنان هر واژه قرآن را عمیقاً درک میکردند، ارتباط آن را با نگرانیها و تجربیات خود میدیدند و آنها را با کمال به کار میبستند و به افراد جدید و زنده و حیاتبخشی تبدیل میشدند.
امروز هم ما همان قرآن را در دست داریم. میلیونها نسخه از آن وجود دارد و شب و روز در مساجد و اماکن مختلف، در رادیو و تلویزیون و در برنامههای مختلف آن را میشنویم.
تفسیرهای متعددی وجود دارد که معنای آیات را توضیح میدهند. سخنان زیادی برای توضیح آموزههای قرآن و ترغیب ما به زندگی با آن گفته میشود. اما چشمان ما همچنان خشک، دلهای ما ساکن، ذهنهای ما دستنخورده و زندگیهای ما بدون تغییر باقی مانده است.
ما دیگر قرآن را مانند یک حقیقت زنده نمیخوانیم. میپرسیم آیا قرآن میتواند برای ۱۴۰۰ سال بعد، همچنان زنده و مرتبط و به اندازه آن زمان قوی باشد؟
این مهمترین سوالی است که میبایست به آن پاسخ دهیم، اگر میخواهیم سرنوشت خود را از نو و تحت لوای قرآن بسازیم.
آنچه مشخص است این که به هر حال مشکلاتی وجود دارد. این حقیقت است که قرآن در زمان و مکانی خاص نازل شده است و از آن زمان تاکنون ما راه زیادی را رفتهایم و جهشهای بزرگی در دانش فناوری داشتهایم و تغییرات اجتماعی قابل توجهی در جوامع بشری رخ داده است.
به علاوه، امروز، بسیاری از پیروان قرآن زبان عربی را نمیدانند و آنهایی هم که میدانند با زبان قرآن چندان آشنا نیستند و برای درک اصطلاحات و استعارههای آن نیاز به بررسی دارند تا بتوانند عمق معانی قرآن را درک کنند.
با این حال به اذعان خود قرآن، قرآن کتابی برای همیشه بشریت است زیرا کلام خداوند جاودان است.
برای درک این حقیقت، میتوانیم امتحان کنیم و قرآن را مانند نخستین مخاطبان قرآن درک و تجربه کنیم؛ تا جایی که برای ما امکان دارد.
به عبارت دیگر، با وجود حادثه تاریخی نزول قرآن به زبانی خاص و در زمان و مکانی خاص، باید بتوانیم اکنون نیز دریافتکننده کلام قرآن باشیم، زیرا پیامی جاویدان است و باید بتوانیم پیام آن را مانند مؤمنان دوران پیامبر(ص)، بخشی از زندگی خود کنیم.
اما چگونه میتوانیم این کار را انجام دهیم؟
برای این که بتوانیم دریافتکننده قرآن باشیم و یا به عبارتی قرآن بر ما نیز نازل شود، باید وارد دنیای قرآن شویم. با خلوص نیت به سراغ قرآن برویم و آن را به گونهای بخوانیم که انگار خدا در همین لحظه در حال سخن گفتن با ماست. شرایط را نیز از قبل به گونهای آماده کنیم که شایسته چنین دیداری باشد.
اول، باید درک کنیم که سخن گفتن خدا با ما تا چه اندازه برای ما مهم و لذتبخش است و همه عشق و نیاز خود به آن را به یاد آوریم.
دوم، باید خود را مخاطب کلام خدا ببینیم و با تعمق در کلام قرآن مصداق آن را در زندگی خود بیابیم.
برای مسلمانان زمان پیامبر(ص)، قرآن واقعهای معاصر بود. زبان و سبک آن، فصاحت آن، اصطلاحات و استعارههای آن، نمادها و تمثیلهای آن، وقایع و رویدادهای آن ریشه در محیط خودشان داشت. آنان یا شاهد این وقایع بودند و یا بخشی از آن بودند. ما چنین امتیازی نداریم با این حال، آموزههای قرآن برای ما نیز درست است.
با درک و اطاعت از قرآن، بیشتر و بیشتر درک خواهیم کرد که قرآن برای ما نیز یک حادثه معاصر است. جوهر انسان تغییر نکرده و تغییرناپذیر است.
تنها ظاهر انسانها و زندگی آنها (فرمها، حالتها، فناوریها) تغییر کرده است. بتپرستان مکه شاید امروز به آن شکل وجود نداشته باشند، همچنین یهودیان یثرب، یا مسیحیان نجران یا مؤمنان و ملحدان مدینه؛ اما همان شخصیتها همچنان در اطراف ما وجود دارد. ما انسانهایی هستیم درست مانند همان انسانهای دوران نزول قرآن گرچه شاید درک این حقیقت ساده چندان آسان نباشد.
به محض اینکه این حقایق را درک کنیم و به محض اینکه مانند نخستین گروههای مؤمنان به سراغ قرآن برویم، ممکن است آن گونه که قرآن در مقابل برخی از آنان نقاب برداشت، در مقابل شما نقاب بردارد: عروس حضرت قرآن نقاب آن گه براندازد.
تنها آن زمان است که به جای یک کتاب صرفاً محترم، یک کتاب قدیمی مقدس، میتواند به عنوان یک نیروی قدرتمند، محرک و هدایتکننده ما را به سوی بالاترین و بهترین دستاوردها هدایت کند، همانطور که قبلاً میکرد.
قرآن سراسر راهکارها، پندها و جملات عاشقانه خالق عظیم، شکوهمند، زیبا و مهربان است که با نگاهی دیگر و با خلوص بیشتر باید به سراغ آن رفت تا روی خود را به ما نشان دهد و ما را سرمست از لذت کند.
این مقاله برگرفته از کتابی به نام «راهی به قرآن» نوشته «خرم مراد»، عالم مسلمان و نویسنده پاکستانی است. وی در زمان حیات خود کتابهای زیادی به زبانهای انگلیسی و اردو منتشر کرده است که «کلید بقره»، «گنجینههای قرآنی»، «محمد کیست»، «هدایای محمد(ص)»، «شریعت راهی به سوی عدالت» از آن جمله است.